Thursday, 11. March 2010, 07:47:25
"Cái nửa giống chòi nửa giống nhà chỉ có hai tấm
vách. Cột cặm vào đất liêu xiêu như hết thảy mọi thứ trong nhà cũng liêu
xiêu, chỉ cái bàn nhổ mạ được trưng dụng làm bàn thờ là đứng vững. Lại
gần hóa ra cái bàn thờ cũng bị mọt ăn rách ván. Ngồi dưới võ lãi ngó lên
nghĩ nhà ông Cà Bi này nghèo quá xá, càng tới gần càng nhận ra chẳng
những nghèo mà là nghèo thứ thiệt, nghèo tận mạng, tới cái võng ông già
nằm ngủ trưa cũng te tua.
Đoàn thiện nguyện ai nấy đều ái ngại
xót xa. Mấy năm nay rủ nhau đi làm từ thiện, cảnh nghèo gì cũng thấy qua
nhưng nghèo kiểu ông Cà Bi thì lâu lâu mới gặp. Trong nhà không thấy
món đồ nào đáng giá chừng hai mươi ngàn, đến mùng ngủ mà chỉ có nửa cái.
Có người mò vô bếp thấy cơm cháy trong cái nồi móp méo với hai con cá
sặc kho khô quắt. Ông già Cà Bi dửng dưng ngó khách lục lọi nhà mình,
ngồi uống trà khà khà. Chẳng nhận ra ở ông chút tủi buồn nào. Hỏi ông
sống bằng gì, ông nói cắm câu, mần mướn, ai kêu gì cũng mần. Hỏi nhà chỉ
có hai vách thì ăn ở sao, ông nói mùa này nắng nôi, qua để trống vách
cho mát. Chừng nào mưa tính tiếp. Ai đó rưng rưng chỉ cái nóc nhà thưa
thấu trời lồng lộng, ông già cười, “chỗ ngủ với bàn thờ vợ qua có che ni
lông rồi, chỉ cần không ướt hai chỗ đó…”. Hỏi trong túi có tiền không,
ông nói tiền để rải rác trong xóm. Anh thanh niên địa phương dẫn đường
sợ khách xa không hiểu, giải thích, “ý ổng là ổng sẽ có tiền khi người
ta mướn sên đất, dọn dừa, hay đắp bờ lên liếp…”.
Lúc ngồi dưới
võ thì anh thanh niên tả sơ sơ chân dung ông Cà Bi. Anh nói ông này làm
buổi sáng đủ tiền nhậu thì chiều không làm nữa. Có khi làm suốt tuần
bỗng nghĩ ngang, ăn xài hết phần tiền đó rồi lại vác dá đi lang thang
kiếm việc. Một năm nhà ông Cà Bi ăn tới bốn cái Tết, mỗi Tết ít nhất
cũng mười ngày. Có tiền trong túi đồng nghĩa với hội hè, ông Cà Bi ta sẽ
đủng đỉnh rong chơi. “Chơi kiểu đó ổng nghèo là phải…”, anh thanh niên
dường như giận.
Giận là phải. Khách cũng thấy hơi giận. Ông già
có vẻ tự hào về việc ham chơi dẫn đến “vô sản” của mình. Thay vì ne nép
trước nhà giàu, ông già ngồi trên bộ vạc cau (cũng) rách mà điệu bộ
khoan thai khoái chí như đang tiếp khách ở… Dinh Độc Lập. Vợ chết, ba
đứa con đã dựng vợ gã chồng làm ăn xứ khác, ông già kiếm sống một mình.
Ông treo võng trên mấy cái cây trồng quanh nhà, nắng sớm nằm đòng đưa
bên vách Tây, chiều ngủ khò bên vách Đông tránh mặt trời. Quỡn thì cuốc
bộ đi chùa, cách đây chừng mười cây số. Nhà không điện, nước sạch, không
tivi, radio cũng không và tất nhiên là không cửa (đâu có cần thiết).
Vậy
mà lúc anh giám đốc ngân hàng thay mặt đoàn thiện nguyện tặng ông già
phần tiền an ủi đời nghèo, ông già chỉ giữ lấy một tờ giấy bạc năm mươi
ngàn, còn bao nhiêu đưa trả lại.
- Nhiêu đây đủ cho qua rồi. Mua
gạo ăn tới ngày mốt, dư ra chút đỉnh đong rượu nhâm nhi chơi. Ít bữa nữa
đi sên đìa cho bên xóm là qua có tiền. Phần còn lại này chú em đem cho
thằng Tám bên sông giùm, con nó bệnh nặng dữ lắm – Nói rồi ông Cà Bi lỏn
lẻn nhét tiền vô túi cười phô ra ba cái răng xếu xáo, mặt tỉnh rụi - Có
tiền nhiều giống như có con vợ đẹp, mắc công giữ…
Anh chủ nhà
máy gạch bất mãn, anh có tiền tỉ mà còn chưa thấy đủ kìa, sá gì ít chục
ngàn… Anh nói cũng phải để dành tiền phòng khi đau bệnh chớ chú, mà
không lẽ chú ăn cơm không, phải có thịt thà cá mắm… Ông già Cà Bi vận
cái quần cộc nhuộm mủ chuối lem luốc, chờ qua cơn nghẹn nước trà mới khề
khà bảo đau yếu sơ sơ thì uống thuốc nam, cây cỏ ở đất Xẻo Quao này
nhiều thứ nên thuốc lắm. Đau nặng nữa thì bất quá chết, có tiền cũng
chết mà. Còn cá mắm hả, chậc, cần thì chống xuồng qua Trảng Sen thiếu
cha gì. Mà, mấy chú có qua Trảng Sen chơi chưa ? – Ông già bất ngờ hỏi.
Chưa.
Sáng nay họ đã tính đi tặng quà cho bà con nghèo xong sẽ ra Trảng Sen
chơi, nghe khen chỗ đó còn đẹp và hoang sơ lắm, nhưng ai cũng sợ chiều
không về kịp, mà một số người còn phải đi suốt đêm nay để về lại Sài
Gòn, nhiều công việc, nhiều tiệc tùng, hò hẹn, nhiều hợp đồng làm ăn
quan trọng đang đợi. Ông Cà Bi nghe qua chậc lưỡi lắc đầu chua xót nói,
“tội nghiệp không !”.
Ngữ điệu của ông già làm khách giận lắm,
xuống võ chạy đi xa rồi mà còn giận. Chúng tôi đây không lười biếng ham
chơi, đầu tắt mặt tối làm ăn kiếm tiền để cuối năm đi thơm thảo với
người nghèo như vầy là quá tốt, ông già nói tội nghiệp là tội nghiệp gì
?! Anh thanh niên địa phương xoa dịu nói ông già đó tưởng đâu ai cũng
ham chơi như ổng.
Nhưng khách còn giận ông Cà Bi, tới mức quyết
định ra… Trảng Sen chơi. Cái ông già nghèo xác xơ đó có gì mà lại thương
hại cho tụi ta chớ…"
Nguyễn Ngọc Tư
http://my.opera.com/haidieugiandi/blog/?startidx=80
Posts
