Ðược sinh ra làm người là một cái phước, nhưng làm người không phải là
dễ, vì luôn luôn phải đối phó với mọi vấn đề đa đoan trong đời sống. Ai
cũng muốn được sống thỏa thích theo ý mình, nhưng những ước muốn đó phải
được cân bằng với những liên hệ ràng buộc và bổn phận đối với gia đình,
xã hội và chính bản thân mình.
Cuộc sống càng văn minh, càng sinh ra nhiều nhu cầu và ràng buộc. Thế
giới càng văn minh, càng sinh ra nhiều bất an. Chiến tranh, khủng bố,
tội ác bạo tàn luôn luôn đe dọa đời sống của chúng ta, không kể những
thiên tai càng ngày càng khốc liệt do hiện tượng hâm nóng địa cầu, hậu
quả của kỹ nghệ hóa gây ra. Văn minh kỹ thuật đem lại những tiện nghi lý
tưởng, cũng như cải thiện tuổi thọ và sức khỏe của con người, nhưng
cũng có mặt trái của nó. Sự lệ thuộc vào máy móc quá nhiều sẽ làm mất đi
tính tự do trong đời sống. Phương tiện truyền thông hoàn hảo và nhanh
chóng lan tuyền đi những cái xấu và nguy hiểm nhiều không thua gì những
cái tốt. Hiện tượng hoàn cầu hóa cải thiện đời sống kinh tế cho các
quốc gia, nhưng cũng gây ra những tệ nạn và thảm cảnh do sự du nhập lực
lượng lao động trên khắp thế giới. Cái đẹp bao giờ cũng đi đôi với cái
xấu, ưu điểm bao giờ cũng đi đôi với khuyết điểm, hai cái đối nghịch
nhau nhưng luôn luôn song hành với nhau như ngày và đêm, như ánh sáng và
bóng tối. Ðó là đời sống, là bản chất của mọi hiện tượng.
Trong tình huống đó, con người phải sống như thế nào để có được hạnh
phúc và sự an bình? Người ta thường mong mỏi có một nơi chốn an lành để
sống, hoặc cầu cho mọi sự bao giờ cũng tốt đẹp, được nhiều an lạc. Nhưng
không phải lúc nào an lạc cũng đến với chúng ta. Ðời người như một
giòng sông, có lúc lên thác xuống ghềnh, có lúc êm đềm chẩy trôi, và khi
ở trong giòng nước cuốn của nghịch cảnh, nhiều khi không có đủ sức mạnh
để vượt qua. Nhưng chúng ta không thể nào chối bỏ được nghịch cảnh, vì
đó cũng là một mặt của đời sống.
Ngay trong kiếp nhân sinh cũng tiềm ẩn sẵn những yếu tố của sự đau khổ
và bất như ý, với tiến trình sinh, lão, bệnh, tử. Dù có tiền tài, danh
vọng, có một hạnh phúc nhân gian lý tưởng, một ngày nào đó hạnh phúc ấy
cũng sẽ không còn nữa, và khi đó không khỏi thấy sợ hãi và đau khổ. Tuy
nhiên, dù thân có bệnh, có già và chết, nhưng tâm thì vô tướng, vô
hình, không có bệnh, già, và chết. Cho nên hạnh phúc do duyên hợp chỉ
là hư ảo, tạm thời, còn hạnh phúc trong tâm mới là miên viễn. Hạnh phúc
đó là ở nơi tâm bình an. Phật Pháp có câu: “Tâm bình, thế giới bình”.
Sự bất an là do những tư tưởng, cảm xúc khởi động trong tâm đối trước
cảnh, nếu không trụ vào và bị lôi cuốn theo chúng thì tâm sẽ được vững
chãi, yên ổn, và có thể tạo ra một thế giới an bình cho chính mình, dù
hoàn cảnh có thế nào chăng nữa. Một câu chuyện ý nghĩa về hòa bình
được kể lại như sau:
“Xưa có một vị vua nọ treo giải thưởng cho người nào vẽ nên bức tranh
về hòa bình đẹp nhất. Nhiều họa sĩ cùng nhau thi thố tài năng. Sau khi
xem qua một lượt những bức vẽ dự thi, vị vua chọn ra hai bức ưng ý nhất.
Bây giờ, ông ta phải chọn một trong hai bức này để trao giải.
Bức thứ nhất là cảnh hồ yên tĩnh. Mặt hồ phẳng lặng như một tấm gương
soi, được bao bọc xung quanh bởi những ngọn núi cao ngất. Phía trên cao
là bầu trời xanh thẳm với những dải mây trắng lững lờ trôi. Tất cả những
ai ngắm bức tranh này đều nghĩ rằng đây hẳn là bức tranh tả cảnh hòa
bình tuyệt vời nhất.
Bức tranh thứ hai cũng có những ngọn núi. Nhưng chúng trông trần trụi
và khô cằn. Bên trên là bầu trời giận dữ. Mưa, sấm chớp thi nhau chui
ra từ những cuộn mây đen kịt. Bên dưới, một thác nước lớn đang gào thét.
Trong bức tranh này chẳng kiếm đâu ra một chút êm ả.
Thế nhưng, khi vị vua nhìn kỹ vào bức tranh thứ hai, ông ta phát hiện ở
phía sau thác nước có một tổ chim nhỏ đang bám vào đá. Trong tổ, một
con chim mẹ đang gắp từng cọng cây xây tổ của nó. Ơû nơi đó, giữa tiếng
ầm ầm của nước, chim mẹ vẫn bình yên trú trong ngôi nhà của mình.
Bạn biết cuối cùng vị vua đã chọn bức tranh nào rồi chứ? Bức tranh thứ
hai, đúng vậy! “Bởi vì”, vị vua giải thích, “hòa bình không có nghĩa là ở
một nơi không có tiếng ồn ào, không có những vấn đề rắc rối hay gánh
nặng công việc. Hòa bình có nghĩa là ở trong tất cả những điều đó nhưng
vẫn cảm nhận được sự bình an trong tâm hồn.”
Trong “Nhập đạo tứ hạnh quán” của Tổ sư Ðạt Ma, có nói về hai thái độ
sống cần có để được tự tại. Ðó là “Báo oán hạnh” và “Tùy duyên hạnh” .
Báo oán hạnh là chấp nhận nghịch cảnh, vì biết đó là nhân quả chúng ta
đã tạo ra. Vì vậy khi quả xấu đến chấp nhận chúng với tâm rộng mở không
oán than. “Tùy duyên hạnh” là biết mọi sự do duyên hợp đều vô thường,
khi duyên hết phước hay họa rồi cũng sẽ qua đi, nên tâm vẫn bất động
trước những xao động của cuộc đời.
Chúng ta hãy như con chim nhỏ, kiên trì xây dựng tổ ấm của mình trong
bão tố. Tổ ấm ấy, nếu xây dựng trên nền tảng ý thức tâm linh, sẽ mãi
mãi là nơi nương tựa vững chắc nhất cho chúng ta trong tất cả mọi biến
đổi vô thường của cuộc đời.
Ngọc Bảo
.jpg)
Posts
